04 Mart 2018

Amerikan Dizilerindeki "Algı Kapıları"

Bugün sizlere izlediğim dizilerden bir tanesi ile ilgili izlenimlerimi paylaşacağım.

İlk bölümü geçen sene 27 Şubat'ta yayınlanan aksiyon, drama ve gerilim türündeki: Taken.

Konusunun "eski bir CIA ajanının geçirdiği trajik bir olay sonrası verdiği mücadele" olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında benzer türde ve zaman aralığında kimi daha yumuşak kimi daha sert benzer dizilerin üretildiğini de eklemeliyim: The Brave, Macgyver, Seal Team, Designated Survivor, ... vb.



Bu dizilerin hepsinde Türkiye'de geçen veya Türkiye ile alakalı bölümler var. Aktarış biçimleri pek alışık olmadığımız yoğunlukta ve hoş değil. Ama hiç Türkiye'yi bilmeyen biri olup izleseniz baskıcı ve öfkeli bir iktidara sahip geri kalmış bir Arap devleti sanabilirsiniz. Betimleme bu yönde. Ne kadar haklılar ya da değiller o size kalmış ama Amerikan dizi endüstrisinde Türkiye temalı bölümler epey popüler olmuş durumda.

En basit haliyle bunun prestij kaybının bir yansıması olduğunu söyleyebiliriz.

Mesela Taken dizisinin 2. Sezonun 5. Bölümünde evli olan Türk büyükelçiliğindeki bir çalışanın kaybolması üzerine iki ülke arasındaki gergin ilişkileri daha da germemek için ABD hükümeti kaybolan çalışanı bulmak için gizli bir organizasyonunu yardım etmesi için görevlendiriyor ve süreç boyunca da gerçek olaylara dayanan (darbe girişiminin olması, Washington Büyükelçisi önündeki protestoya şiddetle müdahale edilmesi, ... vb.)  bol sayıda atıf yapılan sahneyle karşılaştıktan sonra çalışanın yozlaşmış bir polisin de ortak olduğu fuhuş çetesi aracılığıyla 18 yaşından küçük kızlarla fuhuş yapmasının ortaya çıkması sonucu bu gerçeğin iktidarı zayıflatacak bir skandal yaratacağı ihtimaliyle Türk elçilik görevlileri tarafından üstü örtülmeye çalışılması ile devam ediyor...

Amerikan dizilerindeki bu trendi ne kadar önemsersiniz bilmiyorum ama algının ne kadar güçlü bir araca dönüşebileceğini düşününce Aldous Huxley'nin şu sözü aklıma geliyor: "Bilinen ve bilinmeyen şeyler vardır, ikisinin arası ise algı kapılarıdır". O kapıları küçümsemeye gelmez.