- Gümrük vergisi muafiyeti,
- KDV istisnası,
- Bina inşaat harcamaları için KDV iadesi,
- Yatırım tutarının 2 katına kadar Kurumlar Vergisi indirimi veya 10 yıla kadar Kurumlar Vergisi istisnası,
- 10 yıla kadar sigorta primi işveren hissesi desteği,
- 49 yıl süreyle bedelsiz yatırım yeri tahsisi,
- Yatırımın tamamlanmasını müteakip öngörülen istihdamın 5 yıl sağlanması şartıyla söz konusu taşınmazın bedelsiz olarak yatırımcıya devredilmesi,
- Yatırımın finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar faiz veya kar payı desteği ya da hibe desteği,
- 10 yıl süreyle gelir vergisi stopajı desteği,
- Enerji tüketim harcamalarının yüzde 50'sine kadar en fazla 10 yıla kadar enerji desteği,
- 5 yılı geçmemek üzere aylık brüt asgari ücretin 20 katına kadar nitelikli personel desteği,
- Yatırım tutarının yüzde 49'unu geçmemek üzere ve edinilen payların 10 yıl içinde halka arz veya yatırımcıya satışı şartıyla sermaye katkısı,
- Kamu alım garantisi ve altyapı desteğiyle izin, ruhsat, tahsis, lisans ve tescillerde istisna getirilmesi şeklindeki desteklerin bir veya birden fazlasından yararlanabilecekler.
19 şirketi kapsaması beklenen bu teşvik, sağlam bir doping olacak.
Öte yandan teşviklerden faydalanacak şirketler zaten hali hazırda büyük çaplı şirketler o yüzden akıllara şu sorular geliyor:
- Nasıl yalnızca istihdam yaratarak taşınmazlara bedelsiz sahip olabiliyorlar?
- Nasıl yatırım harcamaları için yıllarca çeşitli vergilerden muaf tutulabiliyorlar?
- Nasıl oluyor da personel desteği alıp istihdam yaratıp onun da bedeline %100 katlanmıyorlar?
- Nasıl oluyor da hane halkı tükettiği enerjinin iki katını öderken bu şirketlerin enerjilerinin yarısı hibe ediliyor?
- Ve dahası...
Kamu bizzat fabrika yapabilir, var olan KİT'leri modernize ederek güçlendirebilir, istihdam yaratabilir, kooperatifçiliği destekleyebilir,... vb. tonla kamusal araziye yatırım yapabilir.
İmkan ve tercih meselesi.
**
- Sanayimiz "bebek endüstrisi" sıfatını sürdürmeye devam etmesi. Hazıra ve kolaya alışmış.
- Ekonomi gerçekten kötü durumda şirketlerin sürdürülebilirliği için bu teşvikler bir zorunluluk.
- Kaynak transferi (hane halkının vergilerini özel şirketlere aktarmak).
Kredi Garanti Fonu (KGF) ile 2017 yılında 200 milyar liralık destekten sonra bu sene de 125 milyar lira yatırım teşviki ve 140 milyar liralık ikinci KGF desteği planlanıyor. Etkilerini zaman içinde göreceğiz.
Son açıklanan 2017 yılı işsizlik rakamlarına baktığımızda %10.9 olan işsizlik oranı ve resmi rakamlarla 3.4 milyon işsizin sürdürülebilir bir yanı yok.
Ama "taşıma suyla değirmen dönmez" diye anlamlı bir sözümüz var. Bir yerden sonra uzun vadeli yapısal reformlar masaya gelmek zorunda kalacak.
