Standard & Poor's, medyada sıklıkla dile getirilen toplumsal meselelerimizden biri olan "finansal okuryazarlık" oranını ölçen bir çalışma yayınladı. Ülkeler bazında hazırlanan bu çalışmada finansal okuryazarlık oranının nasıl ölçüldüğünü sizlere açıklamak istiyorum. Böylece bu çalışmaya göre siz de kendinizi test ederek, bu yönteme göre seviyenizi tespit edebilirsiniz.
Araştırma, 4 temel konu (faiz oranları bilgisi, enflasyon, bileşik faiz, riski çeşitlendirme) üzerinden finansal karar almada etkili olan sorular üzerinden yapılmıştır.
Soruların cevapları en altta.
SORU 1 (Faiz Oranları Bilgisi): Varsayalım 100 TL borç alacaksınız. Hangisi seçerseniz daha az para geri ödemiş olursunuz: 105 TL geri ödeme ya da 100 TL + %3 faiz geri ödeme?
a) 105 TL
b) 100 TL + %3 faiz
c) Bilmiyorum
d) Cevapsız
SORU 2 (Bileşik Faiz): Varsayalım bankaya 2 yıl vadeli para yatıracaksınız ve banka ile yıllık %15 faiz alma konusunda anlaştınız. Banka, size ilk yıl ödeyeceği faizden daha fazla faiz mi öder ikinci yıl yoksa ilk yıl ödediği miktarla ile aynı miktarı mı öder?
a) Daha fazla
b) Aynı
c) Bilmiyorum
d) Cevapsız
SORU 3 (Enflasyon): Varsayalım bugün tükettiğiniz mal sepetinizin fiyatı önümüzdeki 10 yılda iki katına çıktı. Eğer geliriniz de aynı sürede iki katına çıktıysa aynı mal sepetinden ne kadar alabilirsiniz?
a) Daha az
b) Aynı
c) Daha fazla
d) Bilmiyorum
e) Cevapsız
SORU 4 (Riski Çeşitlendirme): Varsayalım biraz paranız var. Sizce paranızın tamamını bir işe veya yatırıma yatırmanız mı ya da birden çok işe veya yatırıma yatırmanız mı daha güvenli?
a) Bir işe veya yatırıma yatırmak güvenli
b) Birden çok işe veya yatırıma yatırmak güvenli
c) Bilmiyorum
d) Cevapsız
Eğer bu sorulardan en az 3 tanesine doğru cevap verdiyseniz bu araştırmaya göre siz finansal okur-yazarsınız demektir. Buna göre finansal okuryazar oranı Dünya'da %33 iken Türkiye'de %24 ile dünya ortalamasının altında kalıyor. Aslında sorulardan da göreceğiniz gibi matematik bilgisi son derece önemli bu seviye tespitinde. WEF 2017 verilerine göre Türkiye'nin matematik ve fen eğitimi kalitesinde 137 ülke arasından 104. sırada oluşu finansal okuryazarlık oranının neden düşük çıktığının da bir göstergesi olabilir. Finansal okuryazarlık oranı %71 ile en yüksek ülke olan Danimarka'nın matematik ve fen eğitimi kalitesindeki Dünya sıralamasının 12 olduğunu da belirtmek isterim.
***
Miktarına bakmaksızın tasarruf yapmak çok önemli, yapabilecek koşullara sahip olmak çok kıymetli ve bu koşula sahip olup bilinçli ve doğru bir şekilde uzun vadeli yatırım yapabilmek ise can alıcı. Daha fazla detay için şu yazıma bakabilirsiniz: Geliriniz varsa, Yatırım yapabilirsiniz.
Unutmadan cevaplar da şöyle: 1) b, 2) a, 3) b, 4) b.
