Umarım hepiniz bir yerlerde kendinize küçük baloncuk kadar zaman ayırıp vatandaşlık göreviniz olarak ödediğiniz vergilerin (brüt asgari ücret için %43; 6.000 TL brüt bordrolu için %55'i kadar) nerelere harcandığını merak edip bakma fırsatı buluyorsunuzdur.
Eğer Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün internet sitesine girip bu verileri incelemeye zamanınız yoksa veya nasıl bakacağınızı bilmiyorsanız ben sizler için bir yazı hazırlamaya karar verdim.
2018 yılı devlet bütçesi, bizim yıl içinde ödeyeceğimiz vergilerin nerelere kullanılacağını tahmini olarak gösteren bir taslaktır, diyebiliriz. Bir nevi kurumlara yıl boyunca yapabilecekleri harcamaların çerçevesini çizer. Genel olarak üçe ayırabiliriz:
- Genel Bütçeli Kurumlar (Bakanlıklar, TBMM, Cumhurbaşkanlığı, vb.)
- Özel Bütçeli Kurumlar (KGM, DSİ, TSE, vb. )
- Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (RTÜK, SPK, vb.)
2018 yılı bütçesinde genel bütçeli kurumlara 751.3 milyar TL (%88.96), özel bütçeli kurumlara (yükseköğretim kurumları dahil) 88.5 milyar TL (%10.48) ve düzenleyici ve denetleyici kurumlara 4.7 milyar TL (%0.55) ayrılmış. Toplam olarak 844.5 milyar TL!
**
Topu topu kaç tane farklı kamu kurumu vardır bu bütçeden pay alan diye bakarsak ve üniversiteleri tek tek eklemeden sadece YÖK'ü ekleyerek baktığımızda rakam 99 oluyor. Üniversiteleri de eklersek 200'ü aşıyor.
Medyada bütçeden en çok pay alan beş on kurum dışında tam anlamıyla listenin olduğu yazı bulmanız pek kolay değil. O yüzden derede bucakta kalan kurumlardan ve vergilerimizden ayrılan paylara değineceğim biraz.
**
Ozan Bingöl'ün yaptığı bir hesaplamaya göre brüt asgari ücret üzerinden bir çalışan ayda 767 TL vergi (KDV, ÖTV, sigorta primler, vs. hepsi dahil) ödüyor. Bu yılda 9.204 TL yapar, yuvarlak hesap 10.000 TL dersek nerelere gidiyor vergilerimiz daha kolay anlayabiliriz.
Yukarıdaki tablolarda 2018 yılında "sadece bir" asgari ücretlinin ödeyeceği vergi toplamının hangi kurumlara ne kadar harcanacağını görüyoruz.
**
Sizce "çok mu, değil mi" ve "bu kurumların sunduğu hizmetler için de ek olarak kullandığımızda para ödüyor olmamız adil mi" diye kendinize bir sorun.
