1. Cumhurbaşkanı seçeceksiniz. 6 tane aday var. Hangisinin seçilmesini istiyorsanız onun üzerine damgayı vuracaksınız.
2. TBMM'ye milletvekili seçeceksiniz. Burada da seçime bazı partiler tek başına katılıyor, bazı partiler ise ittifak olarak katılıyor. Tek başına katılan partiler için %10 seçim barajı var; ittifak olarak katılanlar için ittifakın toplam oy oranına %10 seçim barajı var.
13 Mart 2018 tarihinde mecliste kabul edilen ve 16 Mart 2018 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 7102 numaralı kanunda yapılan değişiklikle seçimlerde "ittifak" yapılmasının önü açıldı. Bu kanun değişikliğinin 20. Maddesine göre artık seçim ittifakı yapılması halinde, %10'luk barajın hesaplanmasında ittifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamı esas alınacak ve bu siyasi partiler için ayrıca baraj hesaplaması yapılmayacaktır.
Bu ne demek?
Yani ittifaktaki partilerin oy oranının toplamının %10'u geçmesi milletvekili çıkarmama durumunu aşmak için yeterli. Başka bir deyişle üç partili bir ittifak düşünün X, Y ve Z partisi; adı da Kuşak İttifakı olsun. Seçimlerde de X partisi %10, Y partisi %8 ve Z partisi de %1 oy almış olsun. Bu sonuçlara göre Kuşak ittifakının oy oranı toplamı %19 ile %10 barajını aştığı için Y ve Z partisi de barajdan etkilenmeden aldığı oy kadar milletvekili çıkarabilecektir. Ama X partisi %5, Y partisi %3 ve Z partisi %1 almış olsaydı üç parti de baraja takılacaktı ve milletvekili çıkaramayacaktı.
Peki çıkaramadığı milletvekilleri ne olacaktı?
Onu da basitleştirelim: 10 milletvekilinin çıktığı bir ilde X partisi %70, Y partisi %20 ve Z partisi %10 oy almış olsun. Ve bu üç partiden sadece X partisi Türkiye genelinde %10 oy oranına ulaşamasın, mesela %9.99'da kalsın.
O zaman ne oluyor?
%10'luk barajı aşsa veya baraj olmasa X partisi 7 milletvekili, Y partisi 2 milletvekili ve Z partisi de 1 milletvekili çıkaracakken baraj olduğu için milletvekilleri Y ve Z partileri arasında ağırlıkları oranında paylaşılacak. Bu durumda da Y partisi 7 milletvekili ve Z partisi 3 milletvekili çıkaracak. Yani Y partisi +5 milletvekili ve Z partisi +2 milletvekili fazladan (almadığı oyları kullanarak) çıkarmış oluyor.
İşte tam bu noktada HDP eğer baraj altında kalırsa önceki seçimlerde HDP'nin en çok oy aldığı bölgelerde oy alabilen tek partinin Ak parti olduğu bilgisini de dikkate aldığımızda bu demek oluyor ki HDP baraj altında kaldığı takdirde milletvekilleri Ak partiye geçmiş olacak. Bu da kabaca +60 milletvekili demek oluyor. Dolayısıyla böyle bir ihtimalde TBMM'de çoğunluk muhtemelen Cumhur İttifakı'nda (Ak parti+MHP) olacak.
Bu özetle yasal bir haksızlık, eksik demokrasi uygulamasıdır. Hiçbir parti almadığı oydan daha fazla ya da aldığı oydan daha az temsil edilmemeli mecliste, centilmence olan bu.
**
Ve seçmen olan herkes mutlaka sandığa gidip istediği adaya ve partiye oyunu versin, yeter ki oyunu kullansın.
