Her beş yılda bir gerçekleşen kongreyi, önemli bir siyasi geçiş süreci izleyecek. Görüşmelerin bir hafta kadar sürmesi ve üst yönetimi oluşturan kadronun birkaç üyesinin emekli olmasının yanı sıra yönetim kadrosundaki değişim, Xi Jinping'in iktidarını güçlendirecek ve destekçilerini ulusal ofise yükselteceğe benziyor.
Xi Jinping'in İki Önemli Politika Değişikliği Önerisi Ne?
Kongrenin siyasi bir gelişme olarak görülmesinden ziyade, yatırımcıların küresel ekonomi üzerindeki etkileri için yapılacak olan değişikliklerin incelemesi gerekiyor. Xi Jinping, finansal piyasalarda daha serbest bir yapıya gidilmesi gerektiğini söyledikten sonra Komünist Parti'nin devletçi politikaları artırması gerektiğini dile getirdi. Birbirinin zıt hedefleri olduğu açık. Ancak bu iki gereksinimin ortaya çıkışıyla ilintili olduğu söylenen 2015 yazında Çin Borsası'ndaki düşüşün önünü kesmek için belli bazı şirket hisselerinin satışındaki kısıtlamaların artık kaldırılabileceği düşüncesi ile inşaat sektöründeki yavaşlamanın önüne geçebilmek. O nedenle parti kongresinde alınacak kararlar küresel anlamda hisse senetleri, metaller ve enerji fiyatlarını etkileme potansiyeline sahiptir.
Ayrıca Xi Jinping, 2050 yılına kadar Çin'in Küresel Güç olmasını sağlamayı ve bunu yaparken baskıcı bir strateji (sosyalizm gereği) izlemeyeceğini söyledi. Doğası gereği dediğini yapması zor ama göreceğiz.
Çin'in Büyüme Modeli ve Küresel Ekonomiye Etkisi
11.2 trilyon dolar gayri safi yurtiçi hasıla ile ABD'den sonra Dünya'nın en büyük GSYH'ye sahip olduğu göz önünde bulundurulduğunda ve ekonomik girdi olarak Avustralya, Brezilya ve Kanada gibi çeşitli coğrafyalardan önemli ülkelerden gelen ürünlere yönelik yoğun talepleri, Çin'i küresel ticaretin yönünü en çok etkileyen ülke yapıyor.
Yeni politikaların, Çin ile doğru orantılı bir küresel etki yaratacağı beklenmektedir.
***
Borçla büyümenin bir bedeli olarak yapay olan büyümenin sürdürülebilirliği için en az aynı miktarda kredi gereksinimi doğmuştu ve büyüme oranını artırmak için daha fazla miktarda borçlanılması gerekiyordu. Borçların 2008'den bu yana 4-4.5 katına çıktığını belirtelim. Ama dediğim gibi borcu azaltmak büyümeden fedakarlık yapılmasını gerektiriyor. Hali hazırda bu pek de mümkün görünmüyor.
***
Her ne kadar büyüme 2016 yazıyla beraber temposunu düşürse de kongre öncesinde tekrar yukarı yönlü bir tempoya geçti. Bunun Xi Jinping için olumlu yansımaları mutlaka olacaktır.
Kongre Sonrası Apple ve Demir/Çelik Şirketleri Nasıl Etkilenebilir?
Çin'deki iPhone'ların satışı Apple hisselerinin yatırımcıları için önemli bir faktör olabileceği bilinse de iPhone X üretim miktarının normalde ürettiği yeni iPhone miktarından düşük olmasının (yüksek fiyatıyla da) negatif etkilenmenin önüne geçebilir. Öte yandan Steve Jobs'un temettü ödememe (kâr payı dağıtmama) geleneğinin Tim Cook ile beraber değiştirilmesiyle hisse değer kayıplarının önünde ekstra bir engel teşkil edebilir.
Çin ayrıca küresel çelik fiyatlarının dünyadaki en büyük üretici ve tüketici olarak belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Buna bağlı olarak Çin'in demir-çelik şirketlerinin hisselerinin kongre öncesi düşme eğilimini takip etmekte fayda var.
İnşaat sektörü büyük ölçüde krediyle finanse edildiğinden, inşaatın yavaşlaması kredi alanındaki yeni engeller ve bununla birlikte 2018 ve 2019'da çelik talebinde bir azalma izleyebilir.
Enerji Fiyatlarında Değişim Zilleri Çalıyor
Çin, halihazırda satılan otomobiller açısından en büyük otomobil pazarı ve hükümet temiz çevre politikaları kapsamında elektrikli araç pazarının önünü açmak için benzinli araçların üretimini ve satışını yasaklamayı umuyor.
Tesla'nın hisseleri için pozitif bir haberken uzun dönemli enerji fiyatları (petrol özellikle) için kötü haber.
***
Sonuç olarak, Çin'in siyasi değişiminin Türkiye'ye etkisinin nasıl olacağını zaman gösterecek.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Merak edenler için ek bilgi...
Dört Adımda Çin'de İktidar Olmanın Yolu
- Parti Kongresi: 2.270 delegeden (eyalet başkanları, generaller ve üst düzey yöneticilerden) oluşuyor. Merkezi Komiteyi seçiyor.
- Merkezi Komite: 200 üyeden (%5'i kadın olması zorunlu) oluşuyor. Başkanı ve yönetimi seçiyor. Xi Jinping, 45 yaşında merkezi komite üyesi olmuştu ve ek bilgi 2022 yılında 68 yaş kuralına takılacağı için tekrar seçilemeyecek.
- Komünist Parti Yönetim Kurulu (Politbüro): 25 üyeli, partinin üst düzey yöneticileri ve en üst düzeydeki iki ordu mensubundan oluşuyor. Karar merci görevi buraya ait.
- Daimi Komite: 3 sacayağı üzerinde: başkan, başbakan ve daimi komite başkanı (ve diğer komisyonların liderleri vs.).
