Bugün önemli bir gün.
Dün toplanan TCMB, bugün saat 14:00'da faiz kararını açıklayacak. Döviz kurları 7 Haziran'daki son faiz artırımından beri %40 seviyelerinde bir yükseliş meydana geldi. Bunun altında yatan birçok sebepten biri merkez bankasının yüzde 19.25 faiz ile piyasayı fiyatlarken piyasadaki faizin an itibariyle yüzde 25'i aşmış olması, 24 Temmuz'daki toplantıda faizi sabit tutma kararıyla ateşi daha da körüklemesi ve "yeni" para politikası stratejisi olarak 'FSEN' bakışının (faiz sonuç enflasyon neden) kabul edilip edilmediğini bu toplantı ile netlik kazanacak olması.
Temel olarak TCMB faizinin piyasa faizinden yüksek olması gerekir. Bunun nedeni piyasaya yön verenin merkez bankası olması gerekliliğindendir. Oysa Türkiye'de piyasa kendi kendine hareket etmeye devam ediyor çünkü TCMB piyasayı ağırlıklı ortalama %19.25 faiz ile fonlarken piyasa faizi %25.01 olarak oluşuyor.
Bugünkü toplantıdan ne beklenmeli?
Benim şahsi beklentim TCMB faizinin %17.75 olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda piyasanın önüne geçecek bir artış yani -750 baz puan- %25.00'ın üzerinde bir artış olması.
Ama piyasada objektif beklentiler nedir derseniz 400 baz puanlık bir artış beklentisi hakim denebilir. Hal böyleyken 250 baz puanın altında kalacak bir karar döviz kurlarını tekrar yukarı yönlü ateşleyebilir.
Öte yandan faizi artırdıkça da yavaşlayan ekonominin soğuması da hızlanacak çünkü kredi mekanizması -ticari kredi faizleri %40'a dayanmışken- kullanmak için çok maliyetli hale gelecek ve büyüme hızı yavaşlayacak. 2018 4. çeyrekte daralma şu anda bekleniyor. 20191. çeyrekte de daralma ihtimali oluşur ve resesyonu konuşmaya başlarız beklentim oranında bir faiz artışı yapılırsa. Pek gerçekçi bir beklenti değil hele ki bir yanım hala daha bahsettiğim "yeni" para politikası gereği faiz artışı yapmadan ikinci kere pas geçmesi ihtimalinin gerçekleşmesinden endişe ederken.
Döviz kurlarının yükselmesi kaygım ise 'yatırım odaklı' olmaktan ziyade enflasyona geçişkenliğinden ötürü 'alım gücümüzün düşmesi' ve döviz borçlu özel şirketlerin 'işten çıkarmalara başlaması' kaynaklıdır.
Son verilere göre mevduatımızın ne kadarı dövizde?
En son açıklanan merkez bankası verilerine göre vatandaşların ve kurumların hali hazırda yabancı para mevduatı 152.0 milyar dolar değerindedir.
Böylesine yüksek bir rakamın ortaya çıkmasında tasarruflarını dövizde tutma ihtiyacı ile alakalı bir tercih olduğu gibi 1994, 2001, 2009 gibi büyük ekonomik krizler görmüş bir toplum olarak kolay kolay vazgeçilemeyecek bir korunma yöntemidir de aynı zamanda. TCMB verilerine göre; toplam mevduatın 2.2 trilyon TL olduğunu göz önünde bulundurursak toplam mevduatımızın %53'ü kadarının dövizde bulunduğunu söyleyebiliriz. Grafik ile birlikte bu oranı değerlendirdiğimizde hızlı yükselen kurlar sonrası döviz pozisyonları satılmasına rağmen döviz mevduatı TL mevduatının üzerinde paya sahip olmayı sürdürüyor.
Ek olarak bugün saat 14:00'da faiz artırması beklenmeyen BoE (İngiltere Merkez Bankası) toplantısı da var. Ayrıca 19 Eylül Çarşamba günü TSİ sabah 06:00'da faiz artırması beklenmeyen BoJ (Japonya Merkez Bankası) toplantısı da var.
