12 Mart 2019

31 Mart’ta Büyükşehir Başkanı Olmak Yeterli Mi?

Son zamanlarda tartışılan İstanbul ve Ankara’da 25 yıl sonra belediye yönetiminin değişmesi durumunda büyükşehir başkanı olmak yeterli mi, bakalım…

Öncelikle Büyükşehir başkanı gündemi belirleme, yönetim kadrolarını atama, kent konseyini aktif olarak çalıştırma, departmanları oluşturma, bütçe yapma (Büyükşehir Belediye Meclisi’nin bütçe üzerinde değişiklik yapma yetkisi yok) vb. yetkileri olsa da büyükşehir meclisinin çoğunluğunun onayı olmadan bu yetkilerin bir kısmını kullanamayarak sınırlandırılmış bir güce sahip olacaktır.

İstanbul özelinde…


2018 Genel Seçim sonuçlarını baz aldığımızda İBB Meclisi 312 meclis üyesinden (İBB Başkanı dahil) oluşuyor. Bu rakamı dikkate aldığımızda İBB Başkanı’nın istediği kararları geçirebilmesi için İBB Meclisi’nin onayına ihtiyacı olacak. O da salt çoğunluğu (en az 156 oy) sağlaması gerektiği anlamına geliyor.

İBB Meclisi oluşum açısından iki yöntem izleniyor. Birincisi ilçe belediye başkanlarının doğal üye sıfatıyla doğrudan İBB Meclis üyesi seçilmesi; ikincisi ise ilçe belediyelerinin toplam nüfusuna göre temsilci göndermesi. Bu nedenle Esenyurt, Küçükçemece, Bağcılar, Pendik, Ümraniye, Bahçelievler, Üsküdar ve Sultangazi ilçeleri 10’ar meclis üyesi (doğal üye dahil) ile en çok üye gönderecekken; Büyükçemece, Beykoz, Beyoğlu, Bakırköy, Silivri ve Beşiktaş ilçeleri ise 7’şer meclis üyesi (doğal üye dahil) ile en az üye gönderecek ilçelerdir. Çatalca, Şile ve Adalar ilçeleri ise sırasıyla 6, 4 ve 3 üye gönderecek. Geri kalan ilçeler ise 8’er meclis üyesi gönderecekler.

Bildiğiniz gibi 24 Haziran Seçimleri ekonomi resesyona girmeden önce yapılmıştı. Oysa 31 Mart Yerel Seçimleri Türkiye ekonomisinin resesyona girdiğinin dün TÜİK tarafından tescil edildiği bir ortamda gerçekleşecek. İktidar ittifakta oy kaybı olması muhtemel gözüküyor. Buna rağmen 24 Haziran sonuçlarını baz aldığımızda Cumhur İttifakı 173 üye, Millet İttifakı 108 üye ve HDP 30 üye çıkarıyor. İBB Başkanı da 1.12 puan farkla Binalı Yıldırım oluyor. Heyecanlı bir seçim gecesi bizleri bekliyor. 

Bu yerel seçimlerde ilk kez tüm pusulalar tek zarfa konarak sandığa atılacak. Geçersiz oy sayısının azaltılması hedefleniyor. Kaç tane oy kullanacağımıza gelirsek Büyükşehirlerde oy kullanacak seçmenler 4 tane oy kullanacak: 
  1. Büyükşehir Belediye Başkanı (en çok oyu alan seçiliyor),
  2. Belediye Meclis Üyesi (%10 seçim barajı uygulanıyor ve Büyükşehir Belediye Meclisi'nin %88'i buradan oluşuyor!), 
  3. İlçe Belediye Başkanı (en çok oyu alan seçiliyor), 
  4. Muhtarlık (en çok oyu alan seçiliyor).

Şimdilik bu kadar, 1 Nisan sabahı sonuçlarla görüşmek üzere…